Włodawa to miasto trzech kultur. Znajduje się tu kościół, cerkiew i synagoga.
Włodawa to miasto powiatowe, ulokowane na Garbie Włodawskim, w miejscu, gdzie rzeka Włodawka wpada do Bugu. Od wschodu granica Włodawy, to granica Państwa Polskiego na Bugu.
HISTORIA
Początki Włodawy nie są znane. We wczesnym średniowieczu istniał tu prawdopodobnie gród, należący do sieci Grodów Czerwieńskich. Po raz pierwszy Włodawę wspomina ruski kronikarz w Kronice Halicko-Wołyńskiej z racji pobytu tutaj kniazia Daniela, który przybył w te strony wraz z synem po najeździe Tatarów w roku 1241. W latach 1446–1447 pograniczne obszary wraz z Włodawą zostały włączone do Wielkiego Księstwa Litewskiego, a rzeką Włodawką przebiegała w tej okolicy granica między Koroną, a Litwą. O dalszych losach osady, zdecydowały wydarzenia roku 1475. W roku tym książęta Michał i Aleksander Sanguszkowie przejęli dobra włodawskie drogą zamiany z królem Kazimierzem Jagiellończykiem. Odtąd na ponad sto lat Włodawa stała się siedzibą rodu Sanguszków. Sanguszkowie obok grodu we Włodawie wznieśli zamek drewniany i zadbali o gospodarczy rozwój osady. W XVI wieku właścicielem dóbr włodawskich został książę Andrzej Sanguszko, dzięki któremu Włodawa około roku 1534 otrzymała prawa miejskie, potwierdzone w 1540 roku. Stała się ośrodkiem konkurencyjnym dla leżącego po drugiej stronie Włodawki Orchowa, który należał do rodziny Krupskich. Przybywający do miasta i osiedlający się w nim Żydzi aktywizowali handel i spław towarów Bugiem i Wisłą. Wiek XVI sprzyjał rozwojowi miasta. Pod koniec XVI wieku właścicielem Włodawy został Andrzej Leszczyński, wojewoda brzesko-kujawski, protestant. Włodawa stała się wkrótce silnym ośrodkiem protestantyzmu. Rządy Leszczyńskich sprzyjały dynamicznemu rozwojowi miasta. Osiedlali się tutaj z Czech, Moraw i Śląska innowiercy, którzy przyczynili się do intensywnego rozwoju rzemiosła. Klęski spadły na Włodawę w XVII w., kiedy to została zniszczona przez Kozacko-tatarskie wojska Bohdana Chmielnickiego i Tuchaj-Beja, a później przez Szwedów. W XVII wieku dobra włodawskie przejął Rafał Leszczyński, ojciec późniejszego króla polskiego Stanisława Leszczyńskiego. Jako żarliwy katolik, zlikwidował kalwiński zbór i szkołę, postawił nowe obiekty. Zadłużony sprzedał Włodawę właścicielowi sąsiedniej Różanki, Ludwikowi Konstantemu Pociejowi. Pociej sprowadził do Włodawy paulinów z klasztoru na Jasnej Górze, budował im klasztor, przyobiecał budowę okazałej świątyni. Jego planom przeszkodziły wojny. Następca Ludwika Konstantego, Antoni Pociej, z racji ogromnych długów zmuszony był sprzedać Włodawę podskarbiemu litewskiemu, Jerzemu Flemmingowi, który był człowiekiem zamożnym i dobrym gospodarzem. Poprzez małżeństwo jego córki Izabeli z księciem Adamem Czartoryskim, Włodawa przeszła w ręce Czartoryskich, a potem Zamoyskich. Upadek Rzeczpospolitej zamknął perspektywy rozwojowe tego nadbużańskiego miasta. W połowie XIX wieku przestało być ono miastem prywatnym, stało się własnością rządu carskiego.
Obecnie Włodawa liczy około 15 tysięcy mieszkańców. Jest siedzibą władz powiatu, władz miejskich i Gminy Włodawa. Wielonarodowa, wielowyznaniowa i wielokulturowa przeszłość Włodawy ma ogromny wpływ na kształt obecnego życia kulturalnego miasta i regionu.
WARTO ZOBACZYĆ:
Kościół pw. św. Ludwika wzniesiony w latach 1739–1780 z fundacji Ludwika i Antoniego Pociejów, Flemingów i Czartoryskich, wg projektu architekta Pawła Fontany. Pod świątynią znajdują się krypty grobowe zakonników, Antoniego Pocieja oraz ostatnich właścicieli miasta – Zamoyskich. Wnętrze kościoła zdobi późnobarokowa polichromia z XVII w. uważana za dzieło malarzy paulińskich: braci Antoniego i Wojciecha Dobrzanieckich z Jasnej Góry i Gabriela Sławińskiego. Polichromia wykonana techniką al fresko, przedstawia, między innymi: cykl scen z życia św. Ludwika, sceny z Nowego Testamentu, iluzjonistyczne ołtarze i kopułę oraz inne elementy architektoniczne ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, w srebrnej sukni.
Klasztor oo. Paulinów – wzniesiony w latach 1711–1717 wg projektu architekta Józefa Pioli. Na elewacji widnieje tablica upamiętniająca fundatora Ludwika Pocieja. W pobliżu klasztoru znajduje się budynek folwarczny (kuchnia klasztorna) zbudowany na krawędzi skarpy nadbużańskiej w poł. XVIII w. Ta późnobarokowa murowana, podpiwniczona budowla po kasacie zakonu w 1864 roku została zamieniona na mieszkania. Po zewnętrznej stronie ogrodzenia kościoła znajduje się figura św. Jana Nepomucena z XVIII w.
Cerkiew prawosławna p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny – zbudowana w latach 1893-95–1842 w stylu bizantyjsko-klasycystycznym, na planie krzyża greckiego z wieżą i trzema absydami. Wewnątrz znajduje się klasycystyczna polichromia z 1842 r. oraz ikonostas z 1843 r. z ikonami XVII i XVIII-wiecznymi. Cerkiew jest usytuowana na krawędzi skarpy nadbużańskiej.
Zespół Synagogalny: Wielka Synagoga, Mała Synagoga, Dom Pokahalny. Obecnie Muzeum Pojezierza Łeczyńsko-Włodawskiego.
- WIELKA SYNAGOGA zbudowana w późnobarokowym stylu, na miejscu drewnianej świątyni w latach 1764–1774, częściowo z fundacji Czartoryskich. Jest budowlą prostokątną, z kwadratową salą męską z dwoma parterowymi babińcami wzdłuż jej boków. W frontowych narożach znajduje się para piętrowych alkierzy i prostokątny przedsionek pomiędzy nimi. Jedynym zachowanym elementem wyposażenia sali męskiej jest neobarokowa, wykonana na stiuku i bogato polichromowana szafa ołtarzowa (aron ha-kodesz) z 1936 r.
- MAŁA SYNAGOGA wzniesiona pod koniec XVIII wieku. Spełniała dwie funkcje, była domem modlitwy, jak również miejscem studiów Tory i ksiąg religijnych. Pochodzące z lat 30-tych XX w. malowidła ścienne sali męskiej przedstawiają postaci zwierząt, instrumenty, znaki zodiaku, jak również teksty modlitw i psalmów. Z pierwotnego wyposażenia Domu Modlitwy zachowały się jedynie drewniane obramowania szafek na księgi talmudyczne. Zniszczone zostały szafa ołtarzowa i bima.
- DOM POKAHALNY z 1928 r. zbudowany przez Mordechaja-Motl Bigmana. Budynek pełnił funkcję administracyjną gminy żydowskiej, mieściła się w nim biblioteka żydowska.
Czworobok – usytuowany w centrum rynku unikatowy w Polsce przykład kramów i jatek z okresu baroku. Wybudowany na planie kwadratu, z obszernym wewnętrznym dziedzińcem, do którego wiodą dwie bramy wjazdowe.
Wodowskaz na Bugu – we Włodawie mierzy się poziom wody na Bugu podawany na antenie Polskiego Radia. Każdy sam może odczytać poziom wody i z odczytem udać się do Punktu Informacji Turystycznej, znajdującego się na ul. Rynek 4, gdzie otrzyma certyfikat potwierdzający dokonanie pomiaru.
Artykuł pochodzi z portalu: http://www.turystyka-pojezierze.pl/
